Köşe Yazıları - İşçilerde Mahkeme Kararı Ile Geriye Dönük Hak Edilen Ücretlerin Ödenmesi Ve Yasal Kesintilerin Nasıl Yapılacağı

5510 Sayılı SGK Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas alınacak olan kazançları Kanunun 80 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin bir, iki ve üç numaralı alt bentlerinde açıklanmıştır. Buna göre; “Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir. SGK Kanunu | Prime esas kazançlar MADDE 80- (Değişik: 17/4/2008-5754/47 md.) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların prime esas kazançları aşağıdaki şekilde belirlenir. a) Prime esas kazançların hesabında; 1) Hak edilen ücretlerin, 2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların, 3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin, brüt toplamı esas alınır Yukarıda kanun gereğince işçilerin aldıkları her türlü istihkaklar sigorta prim kesintisine tabi tutulması gerekmektedir. Kurumlarda çalışan sürekli işçi kadrolarındaki personellerin zaman zaman bazı hak edişlerinin (fazla mesai, zam farkları, İlave Tediye farkları vb) ödenmemesi neticesinde gerek kurum geriye dönük olarak, gerekse işçinin mahkeme yoluyla hak edişini alıp ödemesi yapılmaktadır. Kurumlarda Toplu İş Sözleşmesi haricinde geriye dönük sigorta bildirgelerinin verilmesi durumunda ceza uygulanmaktadır. Cezalı verilen bu bildirgeler, unutulan/onaylanmamış bildirgeler gibi değerlendirilir. İşyeri bildirgesini yasal süresi içinde vermeyenler, yasal süre içinde verilmekle birlikte Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik ya da benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenlere idari para cezası uygulanır. Eğer bu işçi emekli olduysa; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun "Pirime Esas Kazançlar" başlıklı 80. Maddesinin l'nci fıkrasının (d) bendiyle d) Ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulur. Diğer ödemeler ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edilir ve ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmı, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilâve edilir. Toplu iş sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi durumunda, 82 nci madde hükmü de nazara alınmak suretiyle prime esas kazancın tabi olduğu en son ayın kazancına dahil edilir. Bu durumlarda sigorta primlerinin, yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihini izleyen ayın sonuna kadar ödenmesi halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı alınmaz ve 102 nci madde hükümleri uygulanmaz Görüldüğü üzere geriye dönük sigorta primlerinin uygulanmasında emeklilik haricinde ceza kaçınılmazdır. Kanun detaylarını açıkladıktan sonra bir örnekle konuyu genişletelim. Kamu Kurumunda çalışan bir işçi alacakları için dava açmış ve davayı kazanmıştır. Davanın neticesinde işçi Avukatı kanalıyla tahsili icra yoluyla talep etmiş ve kuruma İcra yoluyla alacaklarının ödenmesi tebliğ edilmiştir. Buna ait İcra yazısı şöyle gelmiştir. Mahkeme kararında ise sonuç olarak ödenecek kalemlerin ne olduğu belirtilmiştir. Biz burda ödemeyi icra yazısına göre yapacağız, fakat bunu öderken de işçinin alacaklarının ne olduğuna bağlı olarak bunların sigorta prime tabi kazançlar olup olmadığına inceleyeceğiz. İşçinin kazandığı mahkeme sonucuna göre; Ücret farkı net 1193,76 TL ile İlave Tediye farkı 177,69 TL'nin Prime esas kazançlar kapsamında değerlendirmemiz gerekecek. Tabi bunlar geçmiş yıllara ait olduğu için hepsinin bildirgesi EK Bildirge mahiyetinde ve brütleri hesaplanarak bildirilecek. Dİğer ödemeler ise Mahkeme giderleri Avukat giderleri olarak MYS'den Avukat faturası gelince ödenecektir. Bu örnek üzerine gideceğiz. Öncelik bu 2 ödeme kalemi net olduğu için biz netten brütü hesaplayıp ilgilinin hak ettiği aylara bu brüt SSK Prim matrahlarını EK BİLDİRGE olarak ilave edeceğiz. Bu ödemelerden Ücret farkları EK Bildirge olarak 2020 takvim yılında Şubat-Mart-Nisan ayları, İlave Tediye ise Ağustos ayı olarak bir örnek yazıyorum. Öncelikle Ücret farkı hesaplaması yapacağız. Her iki ödeme kaleminin Brütlerini bulduk ve tahakkuk oluşturduk. Bu tahakkuka göre MYS'de, SSK Primini Brüt olarak 1669,80 + 248,56 = 1918,36 Brüt primin kalemlerine ayırıp (işçi+işveren+İşsizlik) 719,39 prim kesintisi olarak MYS bütçelendireceğiz. Aynı mahsupta diğer dava giderleri Avukat giderlerini ödeyebilirsiniz. Böylece işlemi tek dosyada ödeyerek ileride dava gideri ayrı net ödeme ayrı nerde kargaşası yaşamazsınız. Benim tavsiyem önce e-bildirgede 1918,36 primin karşılıkları işçi işveren ve işsizlik olarak ne çıkıyor test edin ki kuruş farkını bordronuzda manuel tutturun. İşin MYS kısmı bittikten sonra gelelim EK e-bildirge verilmesine; ÜCRET FARKI HESAPLAMASI Prim Bildirimi= Brüt Ücret Farkı / Şubat-Mart-Nisan 3 ay olarak 1669,80 / 3 = 556,60 İşçinin Şubat-Mart-Nisan aylarına ayrı ayrı Ek olarak bildirilecek Prim Brüt ücretidir. İLAVE TEDİYE HESAPLAMASI 248,56 Sadece Ağustos ayı olduğu için kendi başına Ağustos ayı bildirgesi olarak ek verilecek. Bu primlerin toplamını cari dönem E-Bildigesinde göstermek mümkün değildir. Kamu kurumlarında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için mahkeme kararları veya idarece verilen kararlar gereğince geriye yönelik ücret ödenmesi halinde bu ücretler ilişkin oldukları ayların, kazancına dahil edilerek prime tabi tutulacaktır. Şimdi bu şekilde hazırladık, SGK bize geriye dönük ek bildirgeler için ceza kesecekmi? 5510 sayılı Kanun’da öngörülen süreler içerisinde ve yine 5510 sayılı Kanun’da belirtilen usulde (e-sigorta yoluyla, e-bildirge şifresiyle) SGK’ya verilmemesi halinde bu yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenler hakkında 5510 sayılı Kanunun Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 102 inci maddesinde belirtilen tutarlarda idari para cezası uygulanır. Ancak bazı hallerde bu belgelerin yasal süreleri dışında SGK’ya verilmiş olması idari para cezasına konu edilememektedir. 6270 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 102 inci maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişik sonucu, Mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, öngörülen cezanın dörtte bir oranına karşılık gelen tutarı üzerinden tahsilat yapılır. Dolayısıyla bu düzenlemeyi bir anlamda pişmanlık indirimi olarak da nitelememiz mümkündür. Diğer taraftan 5510 sayılı Kanuna göre, işyeri bildirgesinin geç verilmesi veya verilmemesi durumlarında idari para cezası uygulanmamasına ilişkin özel bir istisnaya yer verilmemiştir. Yani her durumda bu ek bildirgelerin verilmesinde cezai işleme tabi tutulacaktır. Ancak; Bu İşveren Uygulama Tebliğinin şartları yerine getirilmesi halinde cezai işlem uygulanmayacaktır. 2.2- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Kuruma Verilmesi Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanları çalıştıran; - Özel nitelikteki işyeri işverenleri cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde, - Resmi nitelikteki işyeri işverenleri ise, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7’sinde, saat 23.59’a kadar e-Sigorta kanalıyla Kuruma göndermek zorundadırlar. Belgenin gönderilmesi gereken sürenin son gününün resmi tatile rastlaması halinde, aylık prim ve hizmet belgesi, son günü izleyen ilk iş günü saat 23:59 a kadar, Kuruma, e-Sigorta kanalıyla gönderilebilecektir. Diğer taraftan, bazı özel nitelikteki işyeri işverenleri ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasında; bazı resmi nitelikteki işyeri işverenleri ise ayın 1’i ila 30’u arasında ücret alan sigortalılar çalıştırdığından, bu nitelikteki işyeri işverenlerince; - Ayın 1’i ila 30’u arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılar için düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23’ünde, - Ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılar için düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri, en geç belgenin ilişkin olduğu dönemi izleyen takvim ayının 7’sinde, Kuruma gönderilecektir. Ayrıca; a) Toplu iş sözleşmeleri uyarınca geriye yönelik olarak ödenmesine karar verilen ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, toplu iş sözleşmesinin imzalandığı tarihi, b) Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ve toplu iş sözleşmesi dışında kalan sigortalılar ile özel sektöre ait işyerlerinde sendikalara üye olmamaları sebebiyle toplu iş sözleşmesi kapsamı dışında kalan sigortalılara, geriye dönük ödenmesine karar verilen ücret farklarına ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, alınan karar tarihini, c) Ücretleri Maliye Bakanlığının vizesine tabi olan personele ödenen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, vize işleminin gerçekleştiğine ilişkin yazının tarihini, ç) Bir aydan fazla istirahat alan sigortalılara Kurumca ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin yanı sıra istirahatlı bulunulan süre için işverenlerince toplu iş sözleşmesine dayanılarak ücret ödenmesi hâlinde, bu ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin istirahat süresinin sona erdiği tarihi, d) 4857 sayılı İş Kanununun 21 inci maddesine istinaden iş mahkemelerince veya özel hakem tarafından verilen kararların tebliğinden sonra, on iş günü içinde sigortalı, işe başlamak üzere işverene başvurduğu takdirde, iş mahkemeleri veya özel hakemlerce verilen karar uyarınca ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin kesinleşen mahkeme kararının sigortalıya tebliğ edildiği tarihi izleyen onuncu iş gününün içinde bulunduğu ay/dönemi, e) İdare mahkemesi kararlarına göre görevlerine iade edilen sigortalı personele ödenmesine karar verilen ücretlere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin mahkeme kararının idareye tebliğ edildiği tarihi, f) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (b) bendi kapsamında bulunanlardan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülenlere enflasyon farkı veya başka ad altında geriye yönelik olarak yapılan ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin, ödemenin yapıldığı tarihi, g) Toplu iş sözleşmelerine tabi işyeri işverenlerince veya kamu idarelerince ya da yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenen ücret dışındaki ödemelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin (ücret dışındaki bu ödemeler hizmet akdinin devam ettiği en son ayın kazancına dahil edilecektir.) yukarıda belirtilen mercilerin kararlarının kesinleşme tarihlerini, ğ) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçları, aylık prim ve hizmet belgesinin Kuruma verilme süresi içinde Türkiye’ye dönmemişse, bu araçlarda çalıştırılan sigortalıya ait aylık prim ve hizmet belgesi, bu Tebliğde belirtilen verilme süresinin sona erdiği tarihten itibaren bir ayı geçmemek şartıyla araçların Türkiye’ye dönüş tarihini, h) Kamu kurumlarında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında çalışan sigortalılar için idare mahkemesi kararları veya idarece verilen kararlar gereğince geriye yönelik ücret ödenmesi halinde, mahkeme kararının idareye tebliğ edildiği tarihi takip eden günden veya idarenin karar tarihini, takip eden ay/dönemin, işyerinin özel nitelikte olması halinde 23 26’üne, resmi nitelikte olması halinde 7’sine kadar, Kuruma, e-Sigorta kanalıyla gönderilmesi veya kağıt ortamında verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecek ve Kanunun 102 nci maddesinde belirtilen idari para cezası uygulanmayacaktır. Yasal süresi geçirildikten sonra düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri Kuruma elden verilir ya da posta kanalıyla gönderilir. Yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin Yönetmeliğin 103 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen açıklamalar uyarınca incelemeye sevk edilmesi ve işverenlerce inceleme sonucu beklenilmeksizin tahakkuk eden primlerin gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmek istenilmesi halinde, incelemeye sevk edilen aylık prim ve hizmet belgelerinin tahakkuk kısmı, inceleme sonucu beklenilmeksizin işleme alınacak, hizmet kısmı (sigortalıların yer aldığı bölüm) ise yapılacak incelemenin ardından uygun görülmesi halinde işleme alınacaktır. Yazar: H.Tuğrul SÜMER | Emekli Mutemet

Hızlı Erişim

Köşe Yazıları İşçilerde Mahkeme Kararı Ile Geriye Dönük Hak Edilen Ücretlerin Ödenmesi Ve Yasal Kesintilerin Nasıl Yapılacağı

Fatih Çelik

Uzman Mutemet

Ekli dosyalar

Halil Tuğrul SÜMER

Site Yöneticisi

Online yöneticiler

Çevrim içi üyeler

Online istatistikleri

Beğenilen Konular

Yeni Premium Üye Olan Üyeler

Gizliliğinize önem veriyoruz